2.8 - Σχεδιασμός της μεθοδολογίας κατάρτισης

Περίληψη

Η μεθοδολογία κατάρτισης αφορά τις μεθόδους που στοχεύουν στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της κατάρτισης. Για να μπορείτε να εντοπίσετε και να εφαρμόσετε σωστά την μέθοδο κατάρτισης που ταιριάζει καλύτερα στον στόχο του μαθήματος, είναι σημαντικό να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση ποιότητας εντός ενός οργανισμού. Ως Υπεύθυνος/-η Ποιότητας θα πρέπει να διορίσετε έναν/μία υπεύθυνο/-η για τη μελέτη και την έρευνα των καταλληλότερων μεθοδολογιών, καθώς και για την προσαρμογή τους στις ειδικές ανάγκες του οργανισμού. Στο στάδιο του σχεδιασμού, ως Υπεύθυνος/-η Ποιότητας, θα πρέπει να αφιερώσετε αρκετό χρόνο και σκέψη για την απόφαση σχετικά με τη μεθοδολογία κατάρτισης που ταιριάζει καλύτερα στο κάθε μάθημα ξεχωριστά. Επιπλέον, θα πρέπει να παρακολουθείτε συνεχώς τα αποτελέσματα των εφαρμοζόμενων μεθοδολογιών μέσω συνεντεύξεων και ερωτηματολογίων. Επίσης, θα πρέπει να ελέγχετε εάν οι στόχοι επιτυγχάνονται, καθώς και ποια είναι τα δυνατά και αδύναμα σημεία της μεθοδολογίας που επιλέξατε.

Γιατί σάς ενδιαφέρει ως Υπεύθυνο/-η Ποιότητας;

• Για να συμμετάσχετε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς τέτοιου είδους αποφάσεις έχουν τεράστιο αντίκτυπο σε όλο τον οργανισμό, και αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την ποιότητα του προγράμματος κατάρτισης.
• Για να διασφαλίσετε ότι οι αποφάσεις θα παρθούν έχοντας λάβει υπόψη τα αποτελέσματα των προηγούμενων αξιολογήσεων που έγιναν κατά τη διάρκεια ή στο τέλος περασμένων προγραμμάτων κατάρτισης.
• Για να διασφαλίσετε ότι οι προτεινόμενες μεθοδολογίες θα προσαρμοστούν στις πραγματικές ανάγκες των μαθητών/-τριών, και θα τροποποιούνται βάσει της αποτελεσματικότητάς τους, αλλά και των σχολίων που λαμβάνονται γι’ αυτές.

Πώς θα εφαρμόσω τα παραπάνω στην πράξη;

Για να είστε σε θέση να επιλέξετε την καλύτερη μεθοδολογία κατάρτισης για τον οργανισμό σας, θα πρέπει να γνωρίζετε τις τελευταίες τάσεις στις διδακτικές σπουδές, καθώς και τις καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας 

• Διορίστε ένα άτομο από την ομάδα κατάρτισης, το οποίο θα εστιάσει αποκλειστικά στη μελέτη και την έρευνα, έτσι ώστε να ενημερώνεστε συνεχώς για τις καινοτόμες πρακτικές στον τομέα
• Όταν αναζητάτε τη βέλτιστη μεθοδολογία κατάρτισης για ένα συγκεκριμένο μάθημα, λάβετε υπόψη τα παρακάτω: τον στόχο του μαθήματος, τα μαθησιακά αποτελέσματα, το κοινό-στόχο, τους ενδεχόμενους χρονικούς περιορισμούς, καθώς και το αντικείμενο που διδάσκεται.
• Βάσει των παραπάνω, επιλέξτε τον καλύτερο τρόπο παράδοσης του μαθήματός σας. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να επιλέξετε μεταξύ των παρακάτω:
  • Μετωπική διδασκαλία στην τάξη: Οι σχολικές τάξεις χρησιμοποιούνται όταν απαιτείται η ταυτόχρονη διδασκαλία του ίδιου αντικειμένου σε μεγάλες ομάδες μαθητών/-τριών, ή απλά όταν η δυσκολία του μαθήματος απαιτεί τυπική κατάρτιση. Τα περιβάλλοντα τάξης επιτρέπουν τη χρήση πληθώρας μεθόδων κατάρτισης, π.χ. βίντεο, διαλέξεις, προσομοιώσεις, και συζήτηση. Επίσης, πρέπει να λάβετε υπόψη σας τον παράγοντα περιβάλλον, όπως π.χ. τη διάταξη των καθισμάτων, ώστε να δημιουργήσετε ένα κλίμα φιλικό προς τη μάθηση, επιτρέποντας παράλληλα τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού μαθητών/-τριών. Βέβαια, η συγκεκριμένη μέθοδος είναι από τις πιο δαπανηρές.
  • Εξ αποστάσεως μάθηση: Πρόκειται για κάθε είδους μάθηση που πραγματοποιείται χωρίς τη φυσική παρουσία των μαθητών/-τριών στη σχολική τάξη. Μπορεί να χωριστεί σε δύο τρόπους παράδοσης: στη σύγχρονη και ασύγχρονη μάθηση. Στη σύγχρονη μάθηση, οι συμμετέχοντες/-ουσες είναι «παρόντες/-ούσες» σε ζωντανό χρόνο. Έτσι, προσομοιώνονται οι συνθήκες μιας παραδοσιακής σχολικής τάξης, με τους/τις μαθητές/-τριες να παρακολουθούν χωρίς να είναι φυσικά παρόντες/-ούσες. Στην ασύγχρονη μάθηση, οι συμμετέχοντες/-ουσες αποκτούν πρόσβαση σε εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο μπορούν να παρακολουθήσουν στον χρόνο που τους/τις βολεύει, βάσει του προσωπικού τους προγράμματος.
  • Μικτή μάθηση: Πρόκειται για ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης στο οποίο η ύλη παραδίδεται στους/στις μαθητές/-τριες (τουλάχιστον) εν μέρει με ψηφιακά και διαδικτυακά μέσα, παρέχοντάς τους/τις έναν βαθμό «ελευθερίας» στον χρόνο, την πορεία, ή τον ρυθμό που θα ακολουθήσουν.

Πώς θα γνωρίζω εάν και σε ποιο βαθμό έχω συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας της παροχής ΕΕΚ;

• Τα σχόλια που λήφθηκαν από τους/τις μαθητές/-τριες στο τέλος του μαθήματος δείχνουν ότι οι μαθητές/-τριες είναι ικανοποιημένοι/-ες με τη μέθοδο κατάρτισης που χρησιμοποιήθηκε για την παράδοση του μαθήματος:
  • Θεωρούν ότι χρησιμοποιήθηκε η σωστή μέθοδος για την παράδοση του μαθήματος πάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο
  • Θεωρούν ότι ήταν η κατάλληλη μέθοδος για αυτούς/-ές
  • Δεν θα προτιμούσαν να είχε ακολουθηθεί κάποια άλλη μέθοδος για την παράδοση του μαθήματος
• Τα σχόλια που ελήφθησαν από τους/τις ίδιους/-ες τους εκπαιδευτικούς στο τέλος του μαθήματος δείχνουν ότι αυτοί/-ές θεωρούν ότι χρησιμοποιήθηκε η σωστή μέθοδος για το μάθημα (αυτοαξιολόγηση).
• Τα ποσοστά συμμετοχής στο πρόγραμμα αυξήθηκαν χάρη στην επιλογή της καλύτερης μεθοδολογίας κατάρτισης, όπως μετρήθηκαν με βάση τον δείκτη 3 του EQAVET
• Τα ποσοστά ολοκλήρωσης του προγράμματος αυξήθηκαν χάρη στην επιλογή της καλύτερης μεθοδολογίας κατάρτισης, όπως μετρήθηκαν με βάση τον δείκτη 4 του EQAVET

Σύνδεσμοι & περαιτέρω αναγνώσματα:

• European Union Agency for Network and Information Security 2014, Good Practice Guide on Training Methodologies
  [https://www.enisa.europa.eu/publications/good-practice-guide-on-training-methodologies/at_download/fullReport]
  Τελευταία πρόσβαση στις 30/03/2020
• CEDEFOP, Using Learning Outcomes, European Qualifications Framework Series: Note 4, 2011 [https://www.cedefop.europa.eu/files/Using_learning_outcomes.pdf]
  Τελευταία πρόσβαση στις 30/03/2020
• Lifelong Learning Platform, 21st Century Learning Environments (2019)